Boşanma Davalarında Çocuğun Velayeti

Boşanma davalarında en büyük sorun müşterek çocuk varsa çocuğun velayeti hususudur. Genelde her iki ebeveyn de müşterek çocuğu kendi velayetine almak istemektedir. Ancak boşanma davalarında ortak velayet harici durumlarda yalnızca bir ebeveyn çocuğun velayetini alabilmektedir. Ortak velayete ilişkin farklı bir yazımızda ayrıntılı bilgilendirme yapılacaktır.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Velayet

Anlaşmalı boşanma davasında eşler müşterek çocukların velayeti hususunu kararlaştırabileceklerdir. Ancak burada hakim başlı başına anlaşmaya bakmayabilir. Çünkü velayet kamu düzenine ilişkin bir kurumdur. Hakim re'sen velayet hususunu inceleyebilecektir. Daha önceki yazılıarımızda da açıkça beyan ettiğimiz üzere velayette önemli olan çocuğun üstün yararıdır. Hakim, tarafların anlaşmasında çocuğun velayeti verilen kişiye neden bırakıldığını inceleyebilecektir. Çocuğun menfaatine açıkça bir aykırılık durumu yoksa anlaşmalı boşanmalarda taraf iradesi dikkate alınır.

Çekişmeli Boşanma Davasında Velayet

Çekişmeli boşanma davaları daha uzun süren ve bu sebeple de taraflar için daha yıpratıcı olabilecek bir süreçtir. Çekişmeli boşanma davaların müşterek çocuğun velayeti hususunda Sosyal İnceleme Raporu alınmaktadır. Burada tarafların durumu, evlerinin durumu, müşterek çocuğun beyanı, müşterek çocuğun ebeveynlerle ilişkisi gibi birçok hususa bakılmaktadır. Sosyal İnceleme Raporu'nda çocuğun beyanı tek başına yeterli değildir. Ancak müşterek çocuğun beyanına da bakılarak bir rapor düzenlenmektedir. Yargıtayın yerleşik içtihatlarına göre; velayetin düzenlenmesinde asıl olan çocuğun ÜSTÜN YARARIDIR.

Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi'nin 3 üncü maddesinde çocuğun usule ilişkin hakları şu şekilde düzenlenmiştir; "Yeterli idrake sahip olduğu iç hukuk tarafından kabul edilen bir çocuğa, bir adli merci önündeki, kendisini ilgilendiren davalarda, yararlanmayı bizzat da talep edebileceği aşağıda sayılan haklar verilir:

a- İlgili tüm bilgileri almak;

b- Kendisine danışılmak ve kendi görüşünü ifade etmek;

c- Görüşlerinin uygulanmasının olası sonuçlarından ve her tür kararın olası sonuçlarından bilgilendirilmek." Anılan sözleşmenin 6 ncı maddesi; "Bir çocuğu ilgilendiren davalarda adli merci, bir karar almadan önce :

a- Çocuğun yüksek çıkarına uygun karar almak için yeterli bilgiye sahip olup olmadığını kontrol etmeli ve gerektiğinde özellikle velayet sorumluluğunu elinde bulunduranlardan ek bilgi sağlamalıdır.

b- Çocuğun iç hukuk tarafından yeterli idrak gücüne sahip olduğunun kabul edildiği durumlarda, - Çocuğun bütün gerekli bilgiyi edindiğinden emin olmalıdır. - Çocuğun yüksek çıkarına açıkça ters düşmediği takdirde, gerekirse kendine veya diğer şahıs ve kurumlar vasıtasıyla, çocuk için elverişli durumlarda ve onun kavrayışına uygun bir tarzda çocuğa danışmalıdır. -Çocuğun görüşünü ifade etmesine müsaade etmelidir.

c- Çocuğun ifade ettiği görüşe gereken önemi vermelidir." şeklindedir.

Boşanma davalarında müşterek çocuğun velayeti hem taraflar hem müşterek çocuklar için oldukça önemli olup hak kaybına uğramamak adına boşanma avukatına danışarak işlem yapılması çok daha sağlıklı olacaktır.